Cho dù là tổ chức thực hiện chính sách tín dụng đầu tư phát triển của nhà nước thì VDB vẫn phải hoạt động có lợi nhuận. Bình luận ý kiến trên?
Để đạt được mục tiêu hỗ trợ phát triển kinh tế – xă hội, một yêu cầu quan trọng đối với một NHPT được coi là hoạt động có hiệu quả là ngân hàng phải duy tŕ được khả năng sinh lời và an toàn nhất định trong thời gian hoạt động của ḿnh. Khả năng sinh lời – đo lường bằng các chỉ tiêu phản ánh lợi nhuận có vai tṛ quan trọng đối với NHPT, cụ thể:
• Thứ nhất, lợi nhuận đảm bảo khả năng đứng vững cho NHPT trên thị trường.
Một NHPT hoạt động không có lăi sớm muộn rồi sẽ biến mất và sẽ không thể đạt được mục tiêu phát triển cuối cùng/cao nhất của nó. Sự tồn tại của một NHPT hoạt động không có lăi về bản chất là sự tồn tại của một “Quỹ” của Chính phủ, nó tồn tại và hoạt động – tài trợ – ở mức độ cao hay thấp là tùy thuộc vào số vốn Chính phủ rót vào “Quỹ” đó và số vốn Chính phủ bảo lănh cho nó huy động.
• Thứ hai, lợi nhuận đảm bảo khả năng tự chủ cho NHPT.
Một NHPT không thể tạo ra lợi nhuận sẽ trở nên ốm yếu và chắc chắn sẽ phải phụ thuộc vào Chính phủ về vốn. Sự phụ thuộc này chắc chắn sẽ làm phương hại đến sự tự chủ của ngân hàng khi nó đưa ra các quyết định liên quan đến các hoạt động của ḿnh. đó là chưa kể đến mục tiêu hoạt động của Chính phủ và của NHPT không phải lúc nào cũng như nhau, thậm chí là mâu thuẫn nhau, đặc biệt là đối với các NHPT tư nhân.
• Thứ ba, lợi nhuận đảm bảo cho NHPT thu hút được nguồn nhân lực có kinh nghiệm và trung thành.
Một NHPT không có khả năng tạo ra lợi nhuận sẽ không nhận được sự coi trọng của cộng đồng tài chính trong nước cũng như quốc tế. điều này sẽ cản trở ngân hàng trong việc thu hút và tuyển dụng được nhân viên và nhà quản lư giỏi, những đối tượng vốn được coi là tài sản đáng quư nhất của bất kỳ NHPT nào. Nếu NHPT hoạt động có lợi nhuận th́ ngoài lương trả cho nhân viên, các khoản thưởng từ lợi nhuận sau thuế là nguồn động lực ư nghĩa đối với nhân viên của ngân hàng.
• Thứ tư, mục tiêu lợi nhuận thúc đẩy NHPT hoạt động có hiệu quả.
Một NHPT có thể “che đậy” thực trạng hoạt động không tốt của ḿnh bằng cách thỉnh cầu với các nhà tài trợ rằng “họ đang giúp đỡ cho sự phát triển”. T́m kiếm lợi nhuận là cách tốt nhất có được thông qua việc tạo sức ép cho các nhà quản lư ngân hàng phải sử dụng các nguồn lực một cách năng suất nhất.
Thêm nữa, nếu có ai đó cho rằng ở các nước đang phát triển có nhiều cơ hội kinh doanh cho các NHPT v́ c̣n có rất nhiều ngành, vùng, đối tượng cần vốn tài trợ của ngân hàng th́ cũng đúng, tuy nhiên để NHPT có thể t́m thấy lợi nhuận khi tài trợ cho những đối tượng này là không dễ. Sự ưu đăi đối với NHPT phải gồm cả việc ưu tiên cho ngân hàng tài trợ các hoạt động sinh lăi để ngân hàng có thể tự hoạt động có lăi.
• Thứ năm, lợi nhuận là “chất xúc tác” khi NHPT kêu gọi sự tham gia của các TCTD khác để cùng tài trợ cho dự án.
Nếu là một NHPT th́ phải làm được một việc là chứng minh cho những tổ chức khác thấy rằng họ có thể có lợi nhuận khi tài trợ cho mục tiêu phát triển, qua đó sẽ thu hút được các ngân hàng khác và các nhà đầu tư tài trợ vốn cho các hoạt động phát triển này.
• Cuối cùng, lợi nhuận đảm bảo giá trị của NHPT trên thị trường.
Nếu một NHPT hoạt động có lợi nhuận th́ nó có thể qua được các bài sát hạch trên thị trường. đến lượt nó, điều này sẽ cho phép NHPT huy động được các nguồn vốn trên thị trường với chi phí thấp cũng như trở thành một kênh dẫn vốn hiệu quả cho các lĩnh vực phát triển. đồng thời, khi các giấy tờ có giá của NHPT được nắm giữ bởi các nhà đầu tư trên thị trường sẽ tạo ra sự giám sát và kiểm soát chặt chẽ của các nhà đầu tư này đối với các mặt hoạt động của ngân hàng, tạo sức ép buộc ngân hàng phải hoạt động có lăi và bền vững trên thị trường.
Đối với các NHPT th́ì lợi nhuận không phải là “phương thuốc chữa bách bệnh” mà đó chỉ là một công cụ giúp ngân hàng đạt được mục tiêu phát triển cuối cùng của ḿnh. Có thể thấy rằng, khi một NHPT nghĩ về khả năng sinh lợi, điều đó không có nghĩa là tối đa hóa lợi nhuận, hay là kiếm lợi nhuận từ các hoạt động đầu cơ hay là các hoạt động bất hợp pháp. Các NHPT nên duy tŕ lợi nhuận ở mức độ chấp nhận được trên cơ sở doanh thu từ các hoạt động bù đắp được chi phí cho các hoạt động đó của ngân hàng. Khi đó, mục tiêu về lợi nhuận của NHPT được xác định là lợi nhuận ở mức độ chấp nhận được chứ không phải là tối đa hóa lợi nhuận.