Các bên tham gia trong một hợp đồng bảo hiểm là những ai?
Các bên tham gia trong HĐBH là bên mua bảo hiểm và doanh nghiệp bảo hiểm:
– Bên mua bảo hiểm là tổ chức, cá nhân giao kết HĐBH với DNBH và đóng
phí bảo hiểm
– DNBH là bên cam kết trả tiền bảo hiểm hoặc bồi thường cho người được bảo hiểm khi có các sự kiện bảo hiểm xảy ra. Đổi lại DNBH sẽ nhận được phí bảo hiểm
Các nguyên tắc pháp lý liên quan đến hợp đồng bảo hiểm là các nguyên tắc nào? ý ngĩa và nội dung của từng nguyên tắc?
– Nguyên tắc công bằng, đôi bên cùng có lợi: Nguyên tắc này đòi hỏi người
tham gia và DNBH phải thiết lập hợp đồng với điều kiện tôn trọng lợi ích của mỗi bên. Các bên được hưởng quyền lợi với điều kiện phải thực những nghĩa vụ nhất định. Nguyên tắc này thể hiện tính song vụ của hợp đồng bảo hiểm.
– Nguyên tắc bàn bạc thống nhất: Đây là nguyên tắc đòi hỏi các bên tham gia phải tỏ rõ ý muốn của mình khi thiết lập hợp đồng và phải đạt được sự thống nhất về ý muốn đó. Bởi vì trong thực tế để đạt được mục đích kinh tế của mình, lợi ích và yêu cầu của các bên trong hợp đồng kinh tế nói chung và HĐBH nói riêng thường không hoàn toàn thống nhất với nhau. Cho nên, cần phải có sự bàn bạc thống nhất trên tinh thần tự nguyện, thậm chí phải bàn bạc nhiều lần trước khi ký hợp đồng. Có như vậy, mối quan hệ giữa các bên mới đảm bảo lâu dài và hạn chế việc hủy bỏ hợp đồng trước thời hạn.
– Nguyên tắc tự nguyện: Tự nguyện thiết lập HĐBH có nghĩa là bên này
không được dựa vào ưu thế kinh tế của mình hoặc ý muốn riêng của mình để áp đặt cho bên kia, bắt ép bên kia xác lập hợp đồng. Bất cứ cá nhân tổ chức nào khác đều không được can thiệp một cách bất hợp pháp vào việc thiết lập hợp đồng này.
– Nguyên tắc không làm tổn hại lợi ích chung của xã hội: Lợi ích chung của
xã hội là lợi ích cộng đồng, lợi ích căn bản của mọi người trong xã hội mà các đạo luật khác quy định. Hai bên trong HĐBH đều phải cùng nhau bảo vệ lợi ích này.
Tính chất của hợp đồng bảo hiểm là gì?
– HĐBH là hợp đồng song vụ, mở sẵn: Các bên ký kết hợp đồng đều có quyền và nghĩa vụ đối với nhau. Quyền của bên này là nghĩa vụ của bên kia và ngược lại. Nghĩa vụ của bên tham gia bảo hiểm là nộp phí bảo hiểm, là đề phòng và hạn chế tổn thất… Nghĩa vụ của DNBH là thực hiện trách nhiệm bồi thường (hoặc chi trả bảo hiểm) khi có sự kiện bảo hiểm xảy ra. Quyền và nghĩa vụ trong HĐBH đều quy định rõ và thể hiện ở các điều khoản bảo hiểm, như là đã mở sẵn. Bên tham gia bảo hiểm sau khi xem xét thấy phù hợp với nhu cầu của mình thì ký kết và ngược lại.
– HĐBH mang tính tương thuận: Với tính chất này, chỉ cần hai bên chấp thuận là đi đến ký kết. Việc đi đến ký kết hợp đồng dựa trên nguyên tắc tự nguyện, bình đẳng trong khuôn khổ pháp luật. Tuy nhiên, nội dung hợp đồng chủ yếu đều do DNBH soạn thảo sau khi đã được cơ quan quản lý xét duyệt, người tham gia bảo hiểm sẽ tự do lựa chọn cho phù hợp với yêu cầu của mình.
HĐBH là hợp đồng có bồi thường (phải trả tiền): Quyền lợi và nghĩa vụ của hai bên tham gia hợp đồng thể hiện mối quan hệ tiền tệ rất rõ nét. Tức là, người tham gia bảo hiểm phải trả tiền bằng cách nộp phí bảo hiểm mới được đảm bảo có quyền lợi kinh tế từ doanh nghiệp bảo hiểm. Vì vậy, dù hợp đồng đã được ký kết, nhưng người tham gia bảo hiểm chưa nộp phí, thì hợp đồng vẫn chưa có hiệu lực và người tham gia chưa thể đòi hưởng quyền lợi của mình.
– HĐBH là loại hợp đồng may rủi: Trong thời hạn hợp đồng có hiệu lực, nếu sự kiện bảo hiểm xảy ra, bên tham gia bảo hiểm sẽ được DNBH bồi thường hoặc chi trả. Trái lại, nếu không xảy ra sự kiện bảo hiểm mặc dù người được bảo hiểm đã nộp phí bảo hiểm, nhưng không nhận được bất cứ một khoản chi hoàn trả nào từ phía doanh nghiệp bảo hiểm. DNBH chấp nhận rủi ro từ phía người tham gia bảo hiểm chuyển giao cho họ, đổi lại doanh nghiệp nhận được phí bảo hiểm. Nhưng rủi ro này mới tồn tại ở trạng thái tương lai, có thể xảy ra, có thể không xảy ra. Vì thế không xác định được hiệu quả của HĐBH khi ký kết hợp đồng và người ta thường quan niệm là loại hợp đồng may rủi